Znaczenie wody i przedsiębiorstw WOD-KAN

Znaczenie wody i przedsiębiorstw WOD-KAN

Woda jest dobrem szczególnym, według Talesa  – początkiem wszystkiego. Trudno temu zaprzeczyć i być może dlatego w styczniu 1992 roku doszło do bardzo ważnego w tej materii zdarzenia. Pod auspicjami Światowej Organizacji Zdrowia zorganizowano w Irlandii konferencję dotyczącą problemów związanych z zaopatrzeniem w wodę  ludności  na całym świecie. Interesującym może się wydać nie tylko sam temat, ale również osobliwie szerokie spektrum przedstawicieli różnych profesji, których zaproszono  do udziału w tym przedsięwzięciu.  W charakterze  prelegentów obok inżynierów, ekonomistów i prawników wystąpili lekarze, filozofowie, etycy, ale również osoby stanu duchownego oraz literaci. Pokłosiem konferencji jest swego rodzaju doktryna znana pod nazwą Deklaracji Dublińskiej¹.  Wynikają z niej dwa istotne wnioski:

1. Dostęp do czystej wody pitnej jest niezbywalnym prawem każdego człowieka;
2. Woda jest towarem i trzeba za nią zapłacić (odbiorcy wody powinni ponosić koszty).

Trudno nie zgodzić się z tezą, że prawem każdego człowieka jest swobodny dostęp do wody pitnej dobrej jakości. Jednocześnie woda jest towarem, ponieważ we współczesnym świecie ktoś musiał ją pozyskać, uzdatnić i dostarczyć ludziom do mieszkań. Podobnie jest z odbiorem ścieków, usługa ma swoją określoną wartość.

Branża wodociągowa to specyficzny sektor, bez którego trudno sobie wyobrazić funkcjonowanie gospodarki i gospodarstw domowych. „Wodociągi”  należy rozumieć nie tylko jako rurociąg przewodzący wodę, ale jako organizację funkcjonalnie powiązanych ze sobą zespołów ludzkich wykonujących zadania eksploatacyjne, obejmujące obok dystrybucji wody, również jej uzdatnianie. W szerszym znaczeniu nazwa ta obejmuje  również usługę odbioru
oraz  unieszkodliwiania ścieków. Występuje tu pewnego rodzaju dwoistość, ponieważ firma działa jak każde inne przedsiębiorstwo produkcyjne czy usługowe i jest zorientowana na wynik finansowy, ale jednocześnie pełni rolę przypisaną instytucji publicznej – jak urząd. W przedsiębiorstwie powstają między innymi programy rozpoznania geologicznego, operaty ochrony wód powierzchniowych przed zanieczyszczeniem, plany rozwoju infrastruktury miejskiej, jak również strategie współpracy z jednostkami ościennymi. Przedsiębiorstwo wydaje warunki włączenia nowych podmiotów do sieci.  Wodociągi są zobowiązane wykonywać zadania związane z szeroko rozumianym bezpieczeństwem wody i systemów wodociągowych. Producenci wody angażują znaczne środki finansowe w najnowsze zabezpieczenia obiektów przed ewentualnymi skutkami działania osób trzecich, ale również w celu zminimalizowania szkód wynikłych z katastrof naturalnych. Jest to jeden z ważniejszych aspektów działalności systemów wodociągowych. 

Pozyskiwanie wody do spożycia dla ludności było i jest we wszystkich cywilizacjach zadaniem strategicznym. Jest to zadanie każdej władzy, która ustanawia odpowiednie obowiązki i prawa w tym zakresie. Bezpieczeństwo wody jest problemem równie ważnym dla małej grupy plemiennej, jak i dla imperium. W sytuacji, gdy wydobyciem, uzdatnianiem i dystrybucją wody zajmują się powołane do tego przedsiębiorstwa, ich zadaniem jest zapewnienie warunków dostawy wody do odbiorców w taki sposób, aby konsument nie był narażony na jakiekolwiek ryzyko utraty zdrowia. Warto zauważyć, że zakres  obowiązków i skala zaangażowania odpowiednich środków technicznych i organizacyjnych są odpowiednie do roli, jaką wodociąg pełni codziennie oraz roli, jaką może spełniać w sytuacjach kryzysowych.

¹ The Dublin Statement on Water and Sustainable Development, Adopted January 31, 1992 in Dublin, Ireland